روز داوری ... (1)

خوش کرد یاوری فلکت روز داوری

تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری

آن کس که افتاد خدایش گرفت دست

گو بر تو باد تا غم افتادگان خوری

در کوی عشق شوکت شاهی نمی خرند

اقرار بندگی کن و اظهار چاکری

ساقی به مژدگانی عیش از درم درآی

تا یک دم از دلم غم دنیا به در بری

....

___________________

خوش کرد یاوری فلکت روز داوری

تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری

فلک: مجاز از حق تعالی که جزئی از کل خلقت است که سراسر نشانه خداست و جزئی از خدا و هیچ چیز جز خدا نیست و بنابر اعتقاد عارفان، هیچ ذره ای در این عالم از وجود خداوند جدا نیست

روز داوری: در نگاه اول به نظر می رسد منظور روز جزا و فیامت است که در میان انسان ها داوری حق صورت می گیرد. اما این معنی قابل قبول نیست! شاید منظور، روز ازل است که طبق اعتقاد اهل دین، خلقت انسان ها مقدر گردید و در عالم "ذر" خداوند انسان ها را از لطف خویش نعمت حیات دنیا عطا فرمود... شاید هم منظور روزهایی هست که انسان یه بلا و سختی گرفتار می شود و خداوند او را می آزماید و نهایتا به لطف خویش او را از سختی نجات می دهد.

بیت می گوید خداوند در این روزها که به او پناه می آوری چه خوب تو را یاری می کند و اگر به غقوبت کناهان دنیوی هم عذابت کرده باز به دید خوش از گناهانت می گذرد پس تو هم شکر کن و شکرانه این لطف خداوند را به جای آر و در بیت بعد، این شکر را بیان می کند.

آن کس که افتاد خدایش گرفت دست

گو بر تو باد تا غم افتادگان خوری

توجه کنید در این بیت، خوری به صورت "خ َ ری" نلفظ می شود و ظاهرا چنین تلفظی در زمان حافظ مرسوم بوده مانند "خواهر، خوانا، خواهش ..." که در آن ها "و" تلفظ نمی شود.

در این بیت شاعر می گوید که جمله خیر جهان که به هر انسان می رسد، از سوی خداست پس تو هم وظبقه داری که این خیر را از جانب خود در حق سایر بندگان خدا ادا کنی و در حقیقت بندگان ابزار خدا هستند برای لطف و رحمت هایش به بندگان و خداوند عهد کرده که در روز قیامت، لطف بندگان را در حق دیگر بندگان، با چندین برابر خیر جبران کند. و این عمل گرفتن دست سایر بندگان، شکرانه ای است که انسان باید برای جبران نعمت های خداوند به جا آورد